Η εμμηνόπαυση είναι ένας φυσιολογικός σταθμός στη ζωή κάθε γυναίκας, χαρακτηριζόμενη από οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Δέν μπορεί πλέον να μείνει έγκυος με φυσιολογικό τρόπο. Οι αλλαγές που προκαλεί η εμμηνόπαυση ξεκινούν όταν οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια και ελαττώνουν την παραγωγή ορμονών τους. Οι βασικές ορμόνες που παράγουν οι ωοθήκες είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, και οι οποίες βοηθούν στην διατήρηση της εμμήνου ρύσεως κάθε μήνα.
Η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης είναι τα 51 χρόνια, αλλά κυμαίνεται από γυναίκα σε γυναίκα μεταξύ των ηλικιών 47 έως 55 ετών. Στις γυναίκες που καπνίζουν η εμμηνόπαυση έρχεται νωρίτερα, κατά μέσο όρο στα 49 χρόνια. Σημαντικό ρόλο στην ηλικία εμμηνόπαυσης παίζουν τα γονίδια και η ηλικία που μπήκε σε εμμηνόπαυση η μητέρα σας θα επηρεάσει και εσάς.
Κλιμακτήριος
Πριν την οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως, προηγείται μια περίοδος 4-5 χρόνων όπου αρχίζουν να πέφτουν σταδιακά τα επίπεδα των οιστρογόνων και η γονιμότητα μειώνεται σημαντικά. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή ως κλιμακτήριος. Στην περίοδο αυτή τα επίπεδα των ορμονών μπορεί να έχουν μεγάλες διακυμάνσεις και αρχίζουν σιγά σιγά να παρουσιάζονται τα πρώτα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (τα συμπτώματα αυτά και οι διαταραχές στην περίοδο, κάποιες φορές, μπορεί να προηγηθούν της εμμηνόπαυσης μέχρι και 10 χρόνια). Οι έμμηνος ρύση δεν είναι σταθερή, αλλά μια γυναίκα μπορεί ακόμα να μείνει έγκυος, οπότε χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή αν δεν είναι επιθυμητή μια εγκυμοσύνη. Στα αρχικά στάδια της εμμηνόπαυσης, επειδή τα επίπεδα των οιστρογόνων μπορεί να έχουν πολύ απότομες διακυμάνσεις, οι εμμηνορρυσίες μπορεί να είναι πιο συχνές και η απώλεια αίματος πιο έντονη. Σταδιακά οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια, η έμμηνος ρύσης σταματά και η γονιμότητα τελειώνει. Πολλές γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίσουν και σεξουαλική δυσλειτουργία σαν αποτέλεσμα των χαμηλών ορμονών.
Όταν δεν έρθει έμμηνος ρύση για ένα χρόνο και πλέον τότε μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση.
Τα πρώτα συμπτώματα που μπορεί να νιώσετε είναι διαταραχή στη διάθεση, κυκλοθυμία και εξάψεις. Μπορεί να έχετε επίσης διαταραχή στη μνήμη και τη συγκέντρωση, διαταραχή στον ύπνο, αισθήματα θλίψης και, κάποιες φορές, κατάθλιψη. Στην φάση αυτή μπορεί να έχετε προβλήματα στο σεξ είτε λόγω ξηρότητας του κόλπου (από τα χαμηλά οιστρογόνα) είτε λόγω ελαττωμένης επιθυμίας.
Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η διατήρηση της ποιότητας ζωής της γυναίκας για αυτό δίνονται χρήσιμες συμβουλές και συστήνεται εάν χρειάζεται εξατομικευμένη θεραπεία αποκατάστασης μετά από πλήρη διαγνωστικό έλεγχο.
Σημαντικό κεφάλαιο την περίοδο αυτή αποτελεί και ο έλεγχος για οστεοπόρωση. Η οστεοπόρωση είναι μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα καθώς επίσης και διαταραχή της ποιότητας του οστού. Συνδέεται άμεσα με τα επίπεδα ορμονών του φύλου, συνεπώς η έλλειψη των οιστρογόνων είναι η κύρια αιτία. Δεδομένου ότι κατά τα πρώτα 5 χρόνια της εμμηνόπαυσης ο ρυθμός απώλειας της οστικής μάζας είναι πολύ υψηλός, γίνεται κατανοητό η αναγκαιότητα προληπτικού ελέγχου ώστε να αποτραπούν οστεοπορωτικά κατάγματα, συνεπώς η έγκαιρη επίσκεψη στον γυναικολόγο είναι πολύ σημαντική.